W dzisiejszych czasach pszczelarz nie może chodzić po ulicy bez pytania o tajemniczy upadek pszczół, ale odpowiedź na to pytanie stała się tak złożona i kontrowersyjna, że niewielu jest chętnych do podjęcia próby. Wystarczy odwiedzić dział z komentarzami do każdego artykułu na ten temat; znajdziesz tam opinie szalejące i linki do opracowań rzucane tam i z powrotem jak kulki z rożna. Pomimo nieuchronności tego zjawiska w moim własnym dziale z komentarzami, przeczytaj dalej, aby zapoznać się z tym wieloaspektowym zagadnieniem.

Jednym z najbardziej frustrujących aspektów kryzysu pszczelarskiego jest to, że większość ludzi piszących o nim, czytających o nim i studiujących go nie jest pszczelarzami. Każdy artykuł zaczyna się od męczącego wyjaśnienia "Colony Collapse Disorder" i bezdusznego podsumowania dlaczego przeciętny człowiek powinien dbać o pszczoły. Te nudne paragrafy z bezsensownymi statystykami, a faktyczne teksty często zajmują ponad połowę artykułu. Pozostawiając bardzo mało miejsca na dyskusję nad potencjalnymi przyczynami, które często są wymienione z minimalnymi szczegółami: pasożyty, wirusy, środki grzybobójcze, pestycydy, brak pasz, zmiany klimatyczne. Po czym następuje deklaracja niepewności: Naukowcy wciąż nie są pewni, dlaczego nasze pszczoły umierają. Zamiast tego, jako alternatywę dla tego wprowadzenia, skupię się na tym, jak żyją i funkcjonują pszczoły, tak aby czytelnik miał podstawy do zrozumienia niezliczonej ilości stresorów, z jakimi borykają się pszczoły i jak te stresory mogą wpływać na pszczoły.

Superorganizm

Pierwszą rzeczą, którą należy wiedzieć o pszczołach jest to, że żyją one w niewiarygodnie złożonym społeczeństwie, a my wciąż nie do końca je rozumiemy. Większość superorganizacji składa się z robotnic, które są odpowiedzialne za budowę, sprzątanie i ochronę ula. Muszą one również zbierać pokarm z rodzin (pyłek i nektar), karmić populację oraz utrzymywać larwy i rozwijające się pszczoły w cieple. Każda pszczoła robotnica wykonuje szereg prac, które zmieniają się wraz z wiekiem: najmłodszymi robotnicami są pszczoły pielęgniarki i właściciele domów, najstarszymi są pszczoły przelotne. Zdrowa kolonia potrzebuje dużej ilości siły roboczej: kiedy populacja robotnic zanurza się, ma ona efekt domina. Bez wystarczającej liczby robotnic rój może stać się nieugięty, co może prowadzić do powstawania wirusów, chorób i pasożytów, które następnie zaostrzają problem. Słabo zaludniony rój może również stanąć w obliczu głodu, jeśli nie będzie wystarczającej liczby pszczół do poszukiwania pożywienia. Może on stać się podatny na rabunki, chrząszcze lub ćmy bez odpowiedniej ochrony przy drzwiach wejściowych. Brak pszczół pielęgniarek może spowodować schłodzenie wylęgu, a królowa, która jest odpowiedzialna za składanie wszystkich jaj, może przestać składać jaja, ponieważ nie ma pszczół do opieki nad swoim młodym. W końcu rój osiągnie punkt bez powrotu. Nie mają one wystarczającej liczby dorosłych pszczół, by wychować robotnice niezbędne do pokonania wszelkich przeszkód, a następnie - zapaść.

Zmienne

Być może już teraz widzisz, jak jeden problem w ulu może wykrwawić się do innego, co sprawia, że jest to niewiarygodnie trudne do rozpoznania pierwotnej przyczyny upadku kolonii. Aby jeszcze bardziej skomplikować sprawę, intensywność tych stresorów może być zmieniana przez szereg zmiennych: lokalizację, pogodę, temperaturę, paszę, wybory dotyczące zarządzania, genetyki i ekspozycji na pestycydy/grzyby.

Pogoda jest częstym czynnikiem stresogennym: susza, chłód lub zbyt wilgotne lata mogą mieć ogromne konsekwencje dla pszczół. W Kalifornii susza spowodowała, że wielu pszczelarzy przez cały rok musiało podawać pszczołom wodę z cukrem lub wyprowadzać je ze stanu, ponieważ brak deszczu oznacza również brak paszy. Na wschodnim wybrzeżu wielu pszczelarzy przypisuje swoje straty długim i mroźnym zimom. Na Północno-Zachodnim Pacyfiku deszczowa wiosna może spowodować uwięzienie pszczół w ulu, kiedy żerowanie jest najważniejsze. Warunki pogodowe, temperatury, pasza i szkodniki mogą się drastycznie zmieniać w zależności od lokalizacji, dlatego też pszczelarze w jednej części świata często zmagają się z bardzo różnymi stresorami niż pszczelarze w innej części świata i nawet w tej samej lokalizacji, te stresory mogą zmieniać się z roku na rok.

W pszczelarstwie istnieje również ogromna różnorodność stylów zarządzania. Niektórzy pszczelarze stale podają wodę z cukrem, hodują pszczoły na fundamentach i poddają roztoczom zabiegi chemiczne, podczas gdy inni pozwalają na naturalne żerowanie, czesanie i polegają na sile genetycznej w celu zwalczania roztoczy. Niektórzy pszczelarze dokonują inspekcji uli raz na dwa tygodnie, a inni dwa razy w roku. Niektórzy pszczelarze korzystają z uli Langstroth, inni z uli Top Bars, Warre lub czegoś w rodzaju własnej konstrukcji. Niektórzy pszczelarze są hobbystami, których kilka kolonii posiada stały dom, a inni są pszczelarzami migrującymi, którzy przenoszą tysiące uli miesięcznie na usługi zapylania. Te osobiste decyzje mogą również odegrać rolę w sukcesie lub porażce ula.

Dodatkowo, genetyka ma znaczący wpływ na to, czy kolonia przetrwa. Niektóre rasy pszczół miodnych radzą sobie lepiej niż inne w niektórych środowiskach. Wszyscy hodowcy pszczół nie są równi, a wszystkie matki również nie są w tym względzie równe. Można by mieć dwie kolonie, o tej samej linii genetycznej, obok siebie, a jedna by się rozwijała, podczas gdy druga by zawiodła, wyłącznie na podstawie ich siły genetycznej.

Istnieje wiele rodzajów pestycydów i fungicydów, a poziom narażenia pszczół na ich działanie może się znacznie różnić w zależności od rodzaju, sposobu stosowania i rodzaju roślin. Ponadto niektóre badania wykazały, że niektóre pestycydy stają się bardziej szkodliwe dla pszczół, gdy są połączone z niektórymi fungicydami lub innymi pestycydami. Dlatego też w każdym z tych miejsc pszczoły mogą otrzymać inny toksyczny koktajl chemikaliów. Jednakże poszczególne rodziny pszczele wykazują unikalne preferencje kwiatowe w zależności od potrzeb swojej rodziny, dlatego też, gdy istnieje zróżnicowana oferta pożywienia dla pszczół, pszczoły mogą unikać roślin, które są intensywnie leczone środkami chemicznymi. Tak więc, nawet gdy dwie kolonie znajdują się obok siebie, mogą one nie pasić się na tych samych roślinach i każda z nich może być narażona na działanie zarówno różnych rodzajów pestycydów, jak i na różnych poziomach.

Siła napędowa

Ustalenie związku przyczynowego z nauką nie jest łatwe i opiera się na tym, co wiem o pszczołach, wydaje się to szczególnie prawdziwe, gdy chodzi o pszczoły. Weź pod uwagę wszystkie powyższe zmienne. Jak można badać pszczoły w kontrolowanym środowisku i czy nadal odzwierciedla ono środowisko naturalne? W jaki sposób można badać rodziny pszczele w środowisku naturalnym, gdy nie ma się żadnej kontroli nad zmiennymi? Dobre badania powinny być prowadzone przez lata, ponieważ najbardziej godną podziwu cechą pszczół miodnych jest ich odporność. Może minąć kilka miesięcy lub lat, zanim zmagająca się z trudnościami kolonia w końcu upadnie. W związku z tym nie mogę twierdzić, że wiem absolutnie, co zabija pszczoły i z pewnością jest wiele czynników. Ale to, co mogę zrobić, to przedstawić kilka przekonujących badań i odroczenia logiki na poparcie mojego przekonania: że systemowe pestycydy są siłą napędową zwiększonej śmiertelności pszczół miodnych.

Neonikotinoidy są popularnym pestycydem systemowym. Pierwotnie miały one być sposobem na atakowanie szkodników bez szkody dla zapylaczy. Chodziło o to, aby trucizna znajdowała się wewnątrz rośliny, tak aby owad skubany na liściu obumarł, bez konieczności miejscowego stosowania (opryskiwania) trucizny. Najwyraźniej nikt nie uważał, że trucizna ta będzie teraz obecna w pyłku i nektarze kwiatów, które roślina produkuje. Albo, że może ona rozprzestrzeniać się z jednej rośliny na drugą przez glebę lub wodę gruntową. Ponieważ ten pestycyd ma charakter systemowy, systematycznie zanieczyszcza środowisko. Możesz przeczytać badania na temat tego, jak systemowe pestycydy znajdowały się w dzikich kwiatach w pobliżu oczyszczonych upraw tutaj, tutaj i tutaj. W rzeczywistości nowe badania wykazały, że poziom pestycydów w dzikich kwiatach otaczających uprawy jest wyższy niż w uprawie, która została poddana zabiegom, co sugeruje, że ten pestycyd może z czasem gromadzić się w środowisku naturalnym.

Kiedy pszczoły miodne zbierają pyłek i nektar, przechowują go w ulu i spożywają powoli przez szereg miesięcy. Oznacza to, że pszczoły otrzymują małe dawki trucizny, w sposób ciągły. Istnieje coraz więcej badań naukowych, które wiążą ten systemowy pestycyd ze zmienionymi zachowaniami i śmiercią.

Myślenie krytyczne

Ważne jest, aby zapoznać się z rzeczywistymi badaniami naukowymi, a nie tylko z nagłówkami gazet, z kilku powodów. Po pierwsze, należy dowiedzieć się, kto sfinansował badania. Niestety, często wydaje się to wpływać na wnioski z badań. Po drugie, badania te są często błędne. Pomyślcie o wszystkich zmiennych, które wymieniłem powyżej. Stworzenie równych reguł gry potrzebnych do badań w przypadku pszczół miodnych wydaje się prawie niemożliwe. Nawet badania z wynikami, które potwierdzają moją perspektywę, są zazwyczaj w jakiś sposób wadliwe. Dobrą wiadomością jest to, że pszczelarze mają przewagę, jeśli chodzi o dostrzeganie tych wad.

Czytając badanie, jeśli to możliwe, przeczytaj je w całości. Nie czytaj tylko wniosków. Stwierdziłem, że wnioski te często bagatelizują lub zniekształcają wpływ badanego przez nich pestycydu. Chcesz również wziąć pod uwagę metrykę zastosowaną do określenia wniosków z badania. Są one często problematyczne. Na przykład badanie może określić, że jedna kolonia jest zdrowsza od innej, opierając się na tym, ile mają miodu, podczas gdy w rzeczywistości nie jest to dobry miernik zdrowia kolonii.

Należy uważnie przyjrzeć się metodom. Ile uli obejrzeli? Na jak długo? W jaki sposób pszczoły były narażone na kontakt z pestycydem? Czy pszczoły były wystawione na działanie polowych dawek realistycznych? Co to są dawki realistyczne i jak określono normę? Musimy się zastanowić, jak bardzo warunki te są zbliżone do typowych doświadczeń pszczelarzy, ale nawet to może być trudne, biorąc pod uwagę to, jak zmienne i zróżnicowane są te doświadczenia.

Innym problemem związanym z metodami jest "oślepianie". Badacze mogą podświadomie lub świadomie wpływać na wyniki swoich badań, jeżeli wiedzą, którzy z uczestników badań byli lub nie byli narażeni na działanie pestycydów. Dobre badania znajdą sposób na ukrycie tych informacji przed eksperymentatorami.

Obalanie klasycznych argumentów

Liczba zarządzanych uli rośnie i dlatego utrata rodzin nie stanowi problemu.

To twierdzenie używa błędnej logiki. Ilość nie jest jakością. Jeśli jesteś pszczelarzem, wiesz jak łatwo jest podzielić ule. Miałeś jedną rodzinę i teraz możesz nazwać ją dwiema, ale w rzeczywistości nie masz więcej pszczół (przynajmniej na początku) i ta metryka nie mówi nic o tym, jak zdrowe są pszczoły. Możesz mieć dwa razy więcej kolonii niż w zeszłym roku, ale jeśli nadal masz 44% strat do zimy, nadal masz problem. Odpowiednią metryką do oszacowania spadku jest wskaźnik wymierania w każdej rodzinie.

Niektóre badania wykazały niewielki lub żaden wpływ na pszczoły, w przeciwieństwie do tych innych badań.

Pomyśl o wszystkich zmiennych, które wymieniłem powyżej. Czy nie ma sensu, by w niektórych przypadkach pszczoły były w stanie przezwyciężyć złe skutki ekspozycji na pestycydy? Że nie zawsze otrzymywalibyśmy konsekwentnie negatywne wyniki? Pszczoły mogą mieć mniej czynników stresogennych w swoim środowisku. Mogłyby mieć lepsze pasze, lepszą pogodę lub w przypadku Australii nie mieć roztoczy warrozy! W tym ostatnim badaniu, dane zostały zebrane od pszczół żyjących w pobliżu pól rzepaku w Niemczech, Wielkiej Brytanii i na Węgrzech. Badanie wykazało negatywne wyniki w Wielkiej Brytanii i na Węgrzech, ale nie w Niemczech. Jednakże, badanie wykazało, że pszczoły w Niemczech zebrały 15% swojego pokarmu z pól rzepaku oleistego, w przeciwieństwie do 40-50% w Wielkiej Brytanii i na Węgrzech. Naukowcy doszli do wniosku, że pszczoły w Niemczech żebrały na innych zasobach kwiatowych w krajobrazie i były w związku z tym mniej narażone na działanie neonikotynoidów. Jest to tylko jeden z przykładów na to, że różnice środowiskowe mogą powodować różne wyniki.

Nie widzimy już klasycznych objawów "Zaburzeń upadku kolonii".

To prawda. Istniał specyficzny zestaw objawów, które występowały przez kilka lat, gdy po raz pierwszy zaczęto zwracać uwagę na kwestię zwiększonej śmiertelności pszczół miodnych. Otrzymał on nazwę "Colony Collapse Disorder" lub "CCD". Dlaczego więc teraz nie widzimy tych objawów i czy oznacza to, że nie ma już problemu? Po raz kolejny, biorąc pod uwagę wszystkie te zmienne i złożone relacje synergiczne między nimi, sensowne jest, że nie widzimy, by pszczoły umierały konsekwentnie w ten sam sposób. Przypuszczam, że przez wiele lat w trakcie trwania tego zjawiska występowały pewne powszechne czynniki stresogenne, które w połączeniu z pestycydem systemowym powodowały podobny zestaw objawów prowadzących do końca kolonii. Od tego czasu środowiskowe czynniki stresogenne uległy zmianie, co doprowadziło do powstania bardziej zróżnicowanego zestawu objawów. Wciąż jednak obserwujemy wzrost strat w okresie zimowym, więc problem jest daleki od zakończenia.

Rodzime pszczoły i inne zapylacze

W naszym szaleństwie opowiadania o trudnej sytuacji pszczoły miodnej często zapominamy wspomnieć o naszych rodzimych pszczołach. Rodzime gatunki pszczół podupadają, ale ponieważ nie są tak łatwo powiązane z naszą gospodarką, często o nich zapominamy. Moim zdaniem powinniśmy być bardziej zaniepokojeni wyginięciem tych niezwykle ważnych zapylaczy niż pszczoły miodne. Nie mają przecież pszczelarzy, którzy się nimi opiekują. Ponadto większość rodzimych gatunków pszczół jest samotna i nie ma przewagi super organizmu, co czyni je znacznie mniej odpornymi na stresory. Naukowcy powiązali również neonikotynoidy z zanikiem ptaków śpiewających, nietoperzy, ryb i płazów.

Wywrócenie równowagi

Wracając do odporności pszczół miodnych, zastanawiam się, jakie działania byłyby potrzebne, aby przywrócić równowagę na korzyść pszczół. Zakaz lub głębokie ograniczenie neonikotynoidów (za czym opowiadam się) będzie działać przez pewien czas, ale w końcu te firmy chemiczne stworzą coś nowego i strasznego, aby to zastąpić. Z zagrożonym układem odpornościowym, pozycja kolonii zrywa się na krawędzi upadku i trzeba zrobić coś na dłuższą metę, aby je wesprzeć. To prowadzi mnie do rozmowy, którą odbyłem z Michaelem Bushem w czasie jego obozu pszczelarskiego. Jechaliśmy przez opustoszałe pola kukurydzy Round-Up Ready, które dominują w Nebrasce, ubolewając nad zniknięciem kwiatów, które kiedyś rosły między nimi, kiedy Michael skomentował, że pobocza dróg mogą być obsadzone kwiatami pszczół i to może wystarczyć, aby pszczoły się odbiły. Żaden z nas nie może powiedzieć na pewno, czy to by zadziałało, ale powiem, że pszczoły na dobrym nektarze często przypominają Popeye'a po zjedzeniu jego puszki szpinaku. Czy znaczący wzrost zasobów kwiatowych mógłby obciążyć nasze pszczoły super siłą potrzebną do przezwyciężenia innych stresorów? Musimy zacząć długofalowo wspierać zdrowie zapylaczy, a kluczem może być zapewnienie nieskażonej paszy i siedliska.